The first principle is that you must not fool yourself and you are the easiest person to fool.
Richard Feynma
Als coach kan ik u helpen uw leiderschap verder te ontwikkelen. Mijn rol is het stellen van verhelderende vragen. Vragen over uw dagelijkse ervaringen op de werkvloer en – vooral – over uw beleving daarvan en de betekenis die u eraan geeft. We staan stil bij uw gedrag en het effect ervan op anderen. Zo creëren we een ‘Stop and Think - ’ en vooral een ‘Stop and Feel moment'. Het doel is dat u zich beter bewust wordt van uw eigen opvattingen, (belemmerende) overtuigingen en gevoelens. Deze bepalen door welke bril u kijkt en beïnvloeden uw gedrag. Onze reacties zijn vaak minder vanzelfsprekend dan we geneigd zijn te denken. Om niet (ongewild) door uw gevoelens gestuurd te worden, moet u ze kennen. Daarmee wordt het mogelijk uw gedrag ‘bij te sturen’, niet alleen voor of na, maar zelfs tijdens uw interactie met anderen.
Scholen staan onder druk. De verwachtingen ten aanzien van het onderwijs zijn torenhoog, zowel maatschappelijk als bij individuele ouders.
Deze verwachtingen worden versterkt door het heersende misverstand dat onderwijs maakbaar, beheersbaar en voorspelbaar is. Alsof de leidinggevende (en vooral de docent) alleen maar op de juiste knop hoeft te drukken. Ieder die het onderwijs kent, weet dat het zo niet werkt.
School- en teamleiders houden veel bordjes in de lucht (schoolleiders andere bordjes dan teamleiders). Ze zijn indirect (schoolleiders) of direct (teamleiders) verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken in de school, ze vormen de basis voor het welzijn van leerlingen en docenten. Daarnaast onderhouden ze de contacten met ouders en omgeving. Bovendien worden ze verantwoordelijk gehouden voor de leerresultaten van de leerlingen. Dat laatste kan natuurlijk alleen een indirecte verantwoordelijkheid zijn.
Een patroon dat ik op dit moment veel zie, is dat school- en teamleiders onzeker worden van die druk. Het lijkt nooit genoeg wat ze doen en nooit goed genoeg. Vooral teamleiders hebben de neiging steeds harder te gaan hollen.
Jagen, jagen, doen, doen. Onder druk raakt het evenwicht tussen denken, voelen en handelen zoek. Ze gunnen zichzelf geen enkel ‘Stop and Think moment’ en raken zichzelf kwijt. Een en ander gaat meestal gepaard met negatieve gevoelens over het eigen functioneren en de eigen persoon.
Een coachtraject is niet alleen een ‘Stop and Think moment’, maar ook een ‘Stop and Feel moment’. De dagelijkse ervaring van de coachee (degene die wordt gecoacht) staat centraal. We staan stil bij het eigen optreden op de werkvloer, de gevoelens daarbij en het effect op anderen. Gevoelens die liever worden verborgen, worden bespreekbaar. Daardoor ontstaat een gevoel van opluchting en acceptatie. Vanuit die positie kan de school- of teamleider zelf oplossingen bedenken en actie ondernemen.
Mijn rol als coach is het stellen van verhelderende vragen over de waarneming, de beleving en de taal in het verhaal (taal is werkelijkheid) van de coachee. Reacties op situaties zijn vaak minder vanzelfsprekend dan we geneigd zijn te denken en relaties hebben geen simpel causaal verband.
Het doel is dat de coachee zich bewust wordt van de patronen die zij/hij dagelijks hanteert en inzicht krijgt in hoe eerdere ervaringen en emoties de waarneming, de beleving (en de gebruikte taal) beïnvloeden En dat zij/hij in dat proces weer in contact komt met haar/zijn eigen onderstroom (met zijn verlangens en zijn angsten).
Het resultaat van een coachtraject zou zijn dat de coachee weer stil staat bij haar gevoel en dat daarmee de balans tussen voelen, denken en handelen wordt hersteld. Ze/hij kent haar eigen sterke kanten en ontwikkelpunten. Het vertrouwen in eigen leiderschap is versterkt en er is meer stevigheid om onzekerheden ‘uit te houden’. Er ontstaat daarmee meer ruimte om met gedrag te experimenteren en daarop te reflecteren.